|بر بال اندیشه|

10 ربیع الثانی سالروز عروج شهیده قم حضرت معصومه علیها السلام تسلیت باد

آیت الله سید محمد علوی گرگانی (دام ظله) در مورد فضایل، کمالات و اهمیت زیارت آن حضرت می فرماید: «شخصیت حضرت فاطمه معصومه (علیها السّلام) در حدی است که قلم قدرت بر تحریر و زبان توان بر تقریر آن ندارد. و اگر چیزی هم نوشته شود فقط از باب ذکر نمونه و چیدن خوشه ای از خرمن پرفیض آن حضرت می باشد، زیرا چه گویم در حق شخصیتی که زیارت قبرش در قم موجد دخول جنت است. بر حسب فرموده برادر بزرگوارش حضرت ثامن الائمه علی بن موسی الرضا (علیه السّلام) که: «من زارها عارفاً بحقها فله الجنة» بلکه در بعضی از احادیث جمله «عارفاً بحقها»را ندارد. و بس است در فضیلت و شخصیت آن حضرت که شخصیت های بزرگ عالم اسلام و فقهاء عالی مقام مانند حضرات آیات عظام حاج شیخ عبدالکریم حائری مؤسس و بنیانگذار حوزه علمیه قم و آیت الله حاج آقا حسین بروجردی متوسل به آن حضرت گردیده و نتیجه می گرفتند... در شأن و جلالت و فضیلت او همین بس که وقتی نزد امام صادق (علیه السلام) بحث قم و شرافت آن پیش آمد، امام صادق (علیه السلام) فرمود: «قم کوفه کوچک است و بهشت هشت در دارد، سه در از آنها به روی قم باز است و بانویی از فرزندان من در آن جا دفن خواهد شد که فاطمه دختر موسی نام دارد و با شفاعت وی همه شیعیان وارد بهشت می ­شوند».¹ شفاعت جمیع شیعیان مقام والایی است که به اشخاص عادی، اعطا نمی ­شد. چنانکه فراز پایانی زیارتنامه حضرت معصومه (علیها السلام) طبق نقل امام هشتم (علیه السلام) به این حقیقت اشاره دارد: یا فاطمة اشفعی لی فی الجنة فان لک عندالله شأنا من الشأن.

ابوذر در جلسه‌ای خصوصی از پیامبر گرامی (صلی الله علیه و آله و سلم) در باره‌ی‌ برترین آیات پرسید. پیامبر فرمودند: "آ‌یة الکرسی."(1) ز‌یرا در آن آ‌یه‌ی‌ کر‌یمه، کلمه‌‌ شر‌یف "حی قیوم" ذکر شده است. همچنین گفته شده که در آن اسم اعظم الهی است(2)، چنانکه در آن سخن از توحید و علم و قدرت مطلقه خداوند و همچنین عرش و کرسی به میان آمده است.

گرچه ممکن است سوره "فاتحة الکتاب" برترین سوره باشد، ز‌یرا خداوند در تکریم آن می‎فرما‌ید: "لقد اتیناک سبعاً من المثانی والقرآن العظ‌یم"(3)، چنانکه آن را عصاره قرآن دانسته‎اند ولی برترین سوره ‌بودنِ فاتحة الکتاب با برترین آیه بودنِ آیة‌الکرسی منافات ندارد، ز‌یرا ‌یکی مربوط به سوره است و د‌یگری مربوط به آ‌یه؛ ‌یعنی ‌یکی نسبت ‌یابی بین سوره‌هاست و د‌یگری نسبت سنجی بین آ‌یه‎ها.

«وَمَا مُحَمَّدٌ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ انقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِکُمْ وَمَن یَنقَلِبْ عَلَىَ عَقِبَیْهِ فَلَن یَضُرَّ اللّهَ شَیْئًا وَسَیَجْزِی اللّهُ الشَّاکِرِینَ» این آیه ناظر به یکى از حوادث جنگ احد است و آن اینکه: در همان حال که آتش جنگ میان مسلمانان و بت پرستان به شدت شعله ‏ور بود ناگهان صدایى بلند شد و کسى گفت: محمد را کشتم... محمد را کشتم... این درست همان دم بود که مردى به نام عمرو بن قمیئه حارثى سنگ به سوى پیامبر پرتاب کرد، پیشانى و دندان آن حضرت شکست و لب پائین وى شکافت و خون صورت وى را پوشانید. در این موقع دشمن مى‏خواست پیامبر را به قتل برساند که مصعب بن عمیر یکى از پرچمداران ارتش اسلام جلو حملات آنها را گرفت، ولى خودش در این میان کشته شد، و چون او شباهت زیادى به پیامبر داشت، دشمن چنین پنداشت که پیغمبر در خاک و خون غلطیده است و لذا این خبر را با صداى بلند به همه لشگرگاه رسانید. انتشار این خبر به همان اندازه که در روحیه بت پرستان اثر مثبت داشت، در میان مسلمانان تزلزل عجیبى ایجاد کرد؛ جمعى که اکثریت را تشکیل مى‏دادند به دست و پا افتاده و از میدان جنگ به سرعت خارج مى‏شدند، حتى بعضى در این فکر بودند که با کشته شدن پیامبر از آئین اسلام برگردند و از سران بت پرستان امان بخواهند. اما در مقابل آنها اقلیتى فداکار و پایدار همچون على (علیه السلام) و ابودجانه و طلحه و بعضى دیگر بودند که بقیه را به استقامت دعوت مى‏کردند. از جمله انس بن نضر به میان آنها آمد و گفت: اى مردم اگر محمد (صلی الله علیه و آله) کشته شد، خداى محمد کشته نشده، بروید و پیکار کنید و در راه همان هدفى که پیامبر کشته شد، شربت شهادت بنوشید. پس از ایراد این سخنان خودش به دشمن حمله نمود تا کشته شد. به زودى روشن گردید که پیامبر زنده است و این خبر اشتباه یا دروغ بوده است. آیه 144 آل عمران در این مورد نازل گردید و دسته اول را سخت نکوهش کرد.