|بر بال اندیشه|

دلالت «مولی» در حدیث غدیر بر معنای «سرپرست و اولی به تصرف» واضح و روشن است زیرا:

به چه دلیل کلمه مولی به معنای سرپرست است؟

دلالت «مولی» در حدیث غدیر بر معنای «سرپرست و اولی به تصرف» واضح و روشن است زیرا:

الف) ماده مولی (بر وزن مفعل) به این معنا است به شهادت کتب لغت:

لغت شناسان و کتاب‏های برجسته و ممتاز لغت، کلمه ولایت را به معنای سرپرستی، عهده‏ داری امور، سلطه، استیلا، رهبری و زمامداری معنا کرده ‏اند.

در این جا معنای این کلمه را با برخی از مشتقاتش از کتاب‏های لغت غیر شیعه برایتان نقل می‏ کنیم:

- راغب اصفهانی می‏نویسد: «وِلایت یعنی، یاری کردن. و وَلایت یعنی، زمامداری و سرپرستی امور و گفته شده است که ولایت و ولایت مانند دِلالت و دَلالت است و حقیقت آن «سرپرستی» است. ولی و مولی نیز در همین معنا به کار می‏رود». (و الوَلَایَةُ: تَوَلِّی الأمرِ، وقیل: الوِلَایَةُ و الوَلَایَةُ نحو: الدِّلَالة والدَّلَالة، و حقیقته: تَوَلِّی الأمرِ) (مفردات ألفاظ القرآن، الراغب الأصفهانی 885)

- ابن اثیر می ‏نویسد: «الولایة تشعر بالتدبیر والقدرة والفعل .ولایت اشاره و دلالت بر تدبیر و اعمال قدرت و انجام کاری دارد .». سپس خودش می‏گوید: «و از همین قبیل است حدیث «من کنت مولاه فعلی مولاه». و سخن عمر که به علی (علیه السلام) گفت: «تو مولای هر مؤمنی شدی» یعنی، «ولی مؤمنان گشتی»(النهایة، لابن اثیر، ج 5، ص 227)

- صاحب صحاح اللغة می‏ نویسد: «. هر کس سرپرستی امور کسی را به عهده گیرد ولی او است» (الصحاح فی لغة العرب، ج 6، ص 2528)

- صاحب مقاییس می‏نویسد: وکل من ولى أمر آخر فهو ولیه «هر کس زمام امر دیگری را به عهده گیرد ولیّ او است» (معجم مقاییس اللغة، ج 6، ص ص 141)

اکنون با این گفته‏های مصرّح از ارباب لغت غیر شیعه، چگونه می‏توان من کنت مولاه فعلی مولاه را به «دوستی» صرف معنا کرد و سرپرستی اجتماعی و زمامداری را از آن جدا ساخت؟ مگر نه این است که «ابن اثیر» لغت‏شناس معروف عرب و عُمَری، خودش تصریح می‏کند که کلمه «مولی» در روایت من کنت مولاه فعلیّ مولاه از زبان پیامبر (صلی الله علیه و آله) و در گفتار عمر در همین معنا به کار رفته است؟؟؟

ب) قرائن داخلی این حدیث بر معنای مذکور دلالت دارد: مانند صدر حدیث که حضرت رسول فرمود: ألست أولی بکم من انفسکم.

و هم چنین در ذیل روایت حضرت می‏فرماید: «الله اکبر علی اکمال الدین و اتمام النعمة» و مردم را به بیعت با حضرت علی دعوت می‏کند و مردم با آن حضرت بیعت کرده به او تبریک می‏گویند.

و بدیهی است که معنای «دوستی» و «دوست داشتن» با این ذیل سازگار نیست، زیرا معنایش این است که مردم به علی (علیه السلام) چنین تبریک می‏گویند: «به تو تبریک می‏گوییم که محبوب همه مومنان هستی»

ج) موقعیت و وضعیت واقعه غدیر فقط با این معنا سازگار است. (سرپرستی مسلمین)

د) عکس‏العمل حاضران در واقعه و بیعت با آن حضرت در همان مجلس شاهد همین معنا است. (سرپرستی مسلمین)

ه) اشعار شعرای آن زمان که این حدیث را به نظم کشیده‏اند بر همین معنا مبتنی است. (سرپرستی مسلمین)

از آنجا که دلالت حدیث غدیر بر معنای سرپرستی به دلیل شواهد فوق روشن و واضح است، اگر قرینه‏ای بخواهد معنای این حدیث را از ظاهرش تغییر دهد، باید هم اصل وقوع آن و هم چگونگی دلالت بر معنای مقصودش با ادله معتبر ثابت شود، در حالی که این قرینه که میگویند مولی در اینجا به معنی دوست هست نه سندی دارد و نه می‏تواند دلالت بر مقصود داشته باشد.